Ορθοπαιδικός Χειρουργός | Επιμελητής στην Ορθοπαιδική Κλινική Μεγάλων Αρθρώσεων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών,
με Διευθυντή Τσαρούχα Ιωάννη
Ορθοπαιδικός Χειρουργός | Επιμελητής στην Ορθοπαιδική Κλινική Μεγάλων Αρθρώσεων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών,
με Διευθυντή Τσαρούχα Ιωάννη
Η ολική αρθροπλαστική γόνατος (ΟΑΓ) είναι μια επέμβαση που αποκαθιστά τη λειτουργικότητα του γόνατος απαλλάσσοντας από ενοχλήματα, όπως πόνο και δυσκαμψία. Εξασφαλίζει έτσι καλή ποιότητα ζωής για περίπου 20 χρόνια. Σε ένα ποσοστό περίπου 10% των ασθενών όμως, μπορεί να χρειαστεί μια δεύτερη επέμβαση, η οποία είναι η αναθεώρηση της ολικής αρθροπλαστικής. Η αναθεώρηση συνίσταται στην αντικατάσταση μέρους ή και ολόκληρης της πρόθεσης, με νέα πρόθεση. Αποτελεί μία σύνθετη επέμβαση, που απαιτεί πολύ καλό προεγχειρητικό σχεδιασμό, εξειδικευμένα υλικά και εργαλεία, σημαντική χειρουργική εμπειρία, εξοικείωση με σύνθετες και απαιτητικές τεχνικές.
Φυσιολογική φθορά των υλικών λόγω παρέλευσης του χρόνου ζωής τους
Η καλή λειτουργία της αρθροπλαστικής προϋποθέτει την σταθερή εφαρμογή της πρόθεσης στο οστό. Με την πάροδο του χρόνου, λόγω της τριβής μεταξύ των υλικών, παράγονται μικροσωματίδια από μέταλλο, πλαστικό ή τσιμέντο. Τα μικροσωματίδια αυτά προκαλούν μια ανοσολογική αντίδραση διεγείροντας την άμυνα του οργανισμού, ο οποίος στην προσπάθεια να τα περιχαρακώσει και να τα απομονώσει, καταστρέφει και το ίδιο το οστό προκαλώντας οστεόλυση.
Όσο περνάει ο καιρός, η οστική απώλεια μεγαλώνει και η πρόθεση, που ήταν σταθερά συνδεδεμένη στο οστό, χαλαρώνει. Εμφανίζεται έτσι παραμόρφωση και αστάθεια, με αποτέλεσμα ο ασθενής να πονάει και να μην μπορεί να βαδίσει.
Η μόλυνση της αρθροπλαστικής είναι μια πολύ σοβαρή επιπλοκή. Συνήθως συμβαίνει μερικές ημέρες ή εβδομάδες μετά την επέμβαση, δεν αποκλείεται όμως να συμβεί και πολλά χρόνια μετά. Η παρουσία μικροβίων στο αίμα μετά από οδοντιατρικές επεμβάσεις, μολύνσεις του δέρματος, αναπνευστικές λοιμώξεις ή ουρολοιμώξεις, μπορεί να οδηγήσει σε αποικισμό της πρόθεσης, δηλαδή εγκατάσταση μικροβίων πάνω στην πρόθεση.
Η μόλυνση της αρθροπλαστικής εκδηλώνεται με πόνο, οίδημα και πιθανόν εκροή υγρού από την τομή. Καθώς η αντιμετώπιση με αντιβιοτικά δεν είναι δυνατή, θα πρέπει να αφαιρεθεί η πρόθεση και να αντικατασταθεί με καινούργια. Προκειμένου να έχει εξασφαλισθεί η οριστική εκρίζωση των μικροβίων, η επέμβαση αυτή γίνεται σε δύο χρόνους.
Στην πρώτη επέμβαση, αφαιρείται η παλιά πρόθεση και στην θέση της μπαίνει μια προσωρινή από τσιμέντο εμπλουτισμένο με αντιβιοτικά (spacer).
Μετά από μερικούς μήνες και αφού όλες οι εξετάσεις δείξουν ότι το μικρόβιο έχει εξαλειφθεί, ακολουθεί η δεύτερη επέμβαση, αφαίρεσης της προσωρινής πρόθεσης και τοποθέτησης της νέας.
Τα κατάγματα γύρω από την ολική αρθροπλαστική ονομάζονται περιπροθετικά.
Ανάλογα με την έκταση τους, μπορεί να προκαλέσουν απώλεια της στήριξης των εμφυτευμάτων. Σε αυτήν την περίπτωση απαιτείται αναθεώρηση.
Αστάθεια οφειλόμενη σε κάκωση των συνδέσμων που στηρίζουν την άρθρωση
Ο πόνος, η παραμόρφωση, η δυσκαμψία, το οίδημα, η ερυθρότητα και η εκροή υγρού από την τομή είναι συμπτώματα που πρέπει να διερευνηθούν σε βάθος με κλινική εξέταση, ακτινολογικό έλεγχο, αιματολογικές εξετάσεις και σπινθηρογράφημα οστών.
Αν διαπιστωθεί μη λειτουργικότητα ή φλεγμονή της αρθροπλαστικής, τότε χρειάζεται αναθεώρηση. Με βάση τα αποτελέσματα των εξετάσεων, θα γίνει ο προεγχειρητικός σχεδιασμός για τη μέθοδο, τα υλικά και τα εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Η αναθεώρηση είναι τεχνικά πιο σύνθετη και δύσκολη από την πρώτη επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής, καθώς περιλαμβάνει δύο στάδια, το καθένα με δυσκολίες και ιδιαιτερότητες.
Σε πρώτη φάση, αφαιρείται η παλιά πρόθεση, με προσοχή γιατί παρά τη χαλάρωση, σε κάποιο βαθμό τα υλικά διατηρούν την πρόσφυσή τους στο οστό και υπάρχει κίνδυνος κατάγματος. Αν υπάρχει σημαντική οστική απώλεια, μπορεί να χρησιμοποιηθούν μοσχεύματα για να καλυφθούν τα κενά. Τέλος, τοποθετείται η νέα πρόθεση, η οποία μπορεί να είναι παρόμοιου τύπου με την αρχική ή και ειδικού τύπου με μακρούς στειλεούς.
Η επιλογή των υλικών αλλά και η τοποθέτηση τους απαιτούν μεγάλη χειρουργική εμπειρία, καθώς πρέπει να προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης. Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου διπλάσια και συνήθως υπάρχει μεγαλύτερη μετεγχειρητική αιμορραγία, για την οποία μπορεί να χρειαστεί μετάγγιση.
Η μετεγχειρητική πορεία είναι παρόμοια με αυτή της κλασικής αρθροπλαστικής.
Περιλαμβάνει αντιβιοτικά, αναλγητικά, αντιθρομβωτική αγωγή και φυσιοθεραπεία.
Σε προχωρημένη ηλικία και σε περίπτωση μεγάλης οστικής απώλειας, ο χρόνος αποθεραπείας είναι μεγαλύτερος.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, το πρώτο διάστημα ο ασθενής βαδίζει με την βοήθεια περιπατητήρα, χωρίς να φορτίζει πλήρως το σκέλος, μέχρι να αποκατασταθούν τα μαλακά μόρια και τα οστά γύρω από την πρόθεση.
Τελικά πάντως, το αποτέλεσμα είναι και πάλι μια σταθερή, ανώδυνη, λειτουργική άρθρωση.
